Karacakılavuz Dimi Dokuması Coğrafi Tescil Belgesi

17 Haziran 2023 Cumartesi

Tescil No : 467
Tescil Tarihi : 30.10.2019
Başvuru No : C2018/141
Başvuru Tarihi : 27.06.2018
Coğrafi İşaretin Adı : Karacakılavuz Dimi Dokuması
Ürün / Ürün Grubu : Dokuma / Dokumalar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Tekirdağ İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Tescil Ettirenin Adresi : Orta Cami Mah. Hasan Efendi Cad. No:8/1 Süleymanpaşa TEKİRDAĞ
Coğrafi Sınırı : Tekirdağ ili Süleymanpaşa ilçesi
Kullanım Biçimi : Coğrafi işaret ibaresi ürün üzerinde marka ile birlikte ve marka ibaresinden küçük olmamak üzere etikette yer alacaktır.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Karacakılavuz, Tekirdağ ilinin Süleymanpaşa ilçesinin bir mahallesidir ve bu mahalle Anadolu'nun önemli dokuma merkezlerinden biridir. Yöre dokumaları meşe ve gürgen ağaçlarından yapılan, düzen adı verilen, dört pedallı tezgâhlarda dokunur. Dokumaların en önemli özelliği, mekikli dokuma tekniklerinden biri olan dimi ve kirkitli dokuma tekniklerinden cicim tekniğinin bir arada kullanılmasıdır. Karacakılavuz Dimi Dokumaları fabrikasyon yün ve pamuk iplerdir. Genellikle canlı görünüme sahip olan dokumalarda kullanılan iplerin doğal ve anilin boyalarla renklendirilir. Nazarlık, seccade, perde, minder yüzü, heybe, çanta, kıyafet yapımında kullanılan Karacakılavuz Dimi Dokumaları, yatay, dikey, serpme, merkezi ve mihraplı olmak üzere beş farklı kompozisyon şemasında tasarlanır.

Üretim Metodu:  
Yöre dokumaları meşe ve gürgen ağaçlarından yapılan, düzen adı verilen, dört pedallı tezgâhlarda (dört gücülü) dokunur. Bu dokumaların en önemli özelliği mekikli dokuma tekniklerinden biri olan dimi ve kirkitli dokuma tekniklerinden cicim tekniğinin bir arada kullanılmasıyla yapılmasıdır.

Dokumada kullanılacak ipler çile (dokumada kullanılacak iplerin yumak haline gelmemiş şekli) halinde gelir, gülcana/elemyeye (iplik çilelerinin yumak halinde sarılması için kullanılan bir alet) konarak yumak haline getirilir. 15 yumak yapıldığında ipler çözgü için hazırdır. 15 yumağı 15 ayrı torbaya koyarak çözgü hazırlanmaya başlanır.

740 saptan 65 cm genişliğinde istenilen uzunlukta dokuma zemini hazırlanır. İpler kazıklardan alınarak 3 kişinin yardımıyla marmara/levente sarılır. Dört gücüyü yüksek bir yere koyarak iki kişinin yardımıyla gücüden geçirme tekniği uygulanarak ipler gücüden geçirilir. Sonra yine iki kişiyle tarağın her telinden iki sap geçirilerek taraktan geçirme işlemi yapılır. Sonra ipler tezgâha bağlanarak dokuma işlemine geçilir. Dimi dokuması tekniğinin ayrıcı özelliği dört gücülü olması ve iplerin taraktan ikili geçmesidir.

Karacakılavuz Dimi Dokumasında işlenen yöresel ana 12 motif vardır:
Köpek ayağı motifi
Koçboynuzu motifi
Koyungözü motifi
Kar taneleri motifi
Meşe dalı motifi
Tavus kuşu motifi
Kilitler motifi
Üç güller motifi
Ayva göbeği motifi
Beygir nalı motifi
Yıldızlar motifi
Kandiller motifi

İşlenecek motifler 65 cm genişliğinde istenilen uzunlukta dokunur. Motifler, dimi tekniğinin üzerine cicim
tekniğiyle işlenir. Kilim, seccade, heybe, perde, minder yüzü, duvar süsü, duvar panosu, nazarlık Karacakılavuz Dimi Dokumasından üretilir.

Üretimde kullanılan özel araçlar ise şunlardır:
Yün tarağı: Koyun yününden kırpılarak yıkanan ve kurutulan yünlerin taranması için kullanılan araçtır.
Çıkrık: Üzerinde iği bulunan ve iğin el veya ayakla döndürülmesi ile iplik bükümünde kullanılan araçtır.  
Elemye (Gülcan): İplik çilelerinin yumak halinde sarılması için kullanılan alettir. 
Mekik: Çözgü iplikleriyle atkı ipliklerinin bağlantı yapabilmesi için, atkı ipliğinin ağızlığın içinden
geçmesini sağlayan araçtır.
Masura: Çıkrıkta yive takılarak üzerine atkı ipliği sarılan ve mekik içerisine geçirilerek dokuma sırasında
atkı ipini geçirmede kullanılan araçtır.

Dokuma Tezgâhı: Karacakılavuz Dimi Dokumalarında dört pedallı “düzen” olarak isimlendirilen tezgâhlar
kullanılır. Tezgâh, düzeneğin sabit durmasını sağlayan denge ayakları, çözgü iplerinin sarıldığı öne ve arka marmar,
çözgü iplerinin birbirinden ayrılmasını sağlayan gücü, atkı iplerinin sıkıştırılmasını sağlayan tefe, çözgü iplerinin
sıralı bir şekilde kaldırılmasını sağlayan pedallar ve tezgâha gerilmiş olan çözgü iplerini germek için kullanılan
gericek adı verilen parçalardan oluşur.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Karacakılavuz Dimi Dokumaları yöreyle özdeşleşmiş bir üne sahiptir. Üretimin tüm aşamaları belirtilen
coğrafi sınır içerisinde gerçekleşir. 

Denetleme:
Karacakılavuz Dimi Dokuması için geleneksel motiflerin işlenip işlenmediği, bu motiflerin dimi tekniğine uygun yapılıp yapılmadığı ve ürün üzerinde coğrafi işaret ibaresini taşıyan etiketin yer alıp almadığı denetim mercii tarafından denetlenir. Denetim mercii, Tekirdağ İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü koordinatörlüğünde, Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Tekirdağ Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü ve Karacakılavuz Küçük Sanat Kooperatifinden birer kişi olmak üzere 3 kişiden oluşacaktır.

Denetimler yılda 1 kez, tüketici şikâyetleri üzerine her zaman yapılır. Denetim sonucunda denetim raporu hazırlanıp her yıl Türk Patent ve Marka Kurumuna sunulur. Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.